Telkari nedir? Pek çok kişi tarafından merak edilmektedir. Telkari, altını ya da gümüşü ince teller haline getirip örerek yapılan takıdır. Gümüşün el ile tek tek işlenerek yapıldığı el sanatıdır. İşlem türü çok eski zamanlara dayanmaktadır. Telkari aynı zamanda geniş uygulama alanları bulmuştur. Ülkemiz de daha çok Mardin’in Midyat ilçesi ve ayrıca Ankara’nın ilçesi olan Beypazarında yaygın bir şekilde yapılır. Bir nevi gümüş işleme sanatıdır. Her dönem geniş uygulama alanları vardır. Fazla incelik ile işlenen ve çok narin olan telkâri usta sanat işidir.
Telkari Nerelerde Yapılır?
Adeta işçilik sanatı olan telkâri daha çok takı ve aksesuarlarda yapılır. Öncelikle bir kağıt üzerine çizilir ve sonra işçilik aşamasına geçilir. Bayanlar için künye, kolye, küpe, halhal yapılırken erkekler için ise künye, küpe bileklik ve yüzük sanatında kullanılır. Önce ürünün ana iskeletini oluşturarak işe başlarlar. Aynı zamanda ev aksesuarları, fotoğraf çerçeveleri, şekerlik ve pek çok eşya üzerinde telkâri sanatı yapılmaktadır. Ürün önce ana hatlarıyla oluşturulur ve daha sonra işleme aşamasından geçer. İnce teller halinde işlenir. Geçmişten günümüze gelen bu el sanatları hala kendi özelliğini korumaktadır.
Telkari Nerede Meşhurdur?
Telkâri sanatı M.Ö 3000’lere dayanmaktadır. En çok Mardin’in Midyat ilçesinde yaygın olarak kullanılır. Fakat orta çağda Sicilya ve Venedik’te kullanılmıştır. Fazla telin örülmesi ile de yapılan telkâri, 3000’lerin sonu 900’lerin başı arasında Sicilya ve Venedik’te fazlası ile kullanılmıştır. Yine aynı zamanda orta çağda barok dönemde 800’lerin başında yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Beypazarı ilçesinde 80 ila 120 arasında telkâri işi yapan atölyeler vardır.
Telkari Hangi İlimizde Meşhurdur?
En fazla Mardin yöresinde meşhur olan telkâri, Ankara’nın ilçesi Beypazarı’nda da 80 ila 120 atölye temsil etmektedir. Özellikle Mardin yöresinde Mardin halkı tarafından en üst seviyeye taşınmıştır. Telkariyi oluşturacak ince teller tek tek işlenerek özenle yapılır. Öncelikle taslak üzerine yazılır ve ardından özenle işlenerek emekle yapılır.
Telkari Tekniği Nedir?
Bir altın ya da bir gümüş telden özel bir alet ile elde edilmiş tane veya kürelerden ibaret olan telkârideki optik etki aynı kalınlıktaki 2 veya daha fazla telin örülmesi ile elde edilir. Bu kürelerin tek tek sıra ile örülmesi işlemine de granülleşme denir. Bu sanat tamamen elde yapılır, aynı zamanda oval, yuvarlak ve farklı şekiller verilerek yapılan bir el sanatıdır.
