Narsist kişilik bozukluğu hakkında açıklama yapmadan önce narsisizm kelimesinin kökenine inmek konu hakkında fikir sahibi olmanızı sağlayacaktır. Narsisizm kelimesi Yunan mitolojisinde yer alan bir karakter olan Narkissos adlı avcıdan gelmektedir. Hikayede Narkissos su içmek için nehre iner ve nehirdeki yansımasını görünce kendine aşık olur. Günlerce yemeden içmeden sadece kendini izler. Bunun sonucunda bitap düşen Narkissos ölür ve nehirdeki bir nergis çiçeğine dönüşür. Hikayeden de anlaşılacağı gibi narsisizm kişinin aşırı yüksek öz güven sahibi olması ve kendi benliğine karşı duyduğu hayranlık sonucu kendini her yönüyle toplumdaki bireylerden üstün görmesine neden olan bir kişilik bozukluğudur.
Narsist Kişilik Bozukluğu Nasıl Oluşur?
Narsist kişilik bozukluğu şu sebepten meydana gelir gibi keskin şeyler söylemenin mümkün olmamasıyla birlikte, araştırmacılar narsisizm oluşumunda genetik faktörlerin büyük bir role sahip olduğunu belirtiyor. Genetik faktörler bir yana bu kişilik bozukluğunun oluşmasında 0-6 yaş arası aile ile iletişim oldukça önemlidir. Çocuğun bu dönemlerde ailesi ile kurduğu iletişim kişiliğinin gelişiminde oldukça önemli bir yere sahiptir. Ebeveynler çocuklarını beklentilerini karşılaması ve en iyisi olması doğrultusunda eğitirler. Bunun bilinçsiz bir şekilde yapılması ve çocuğun üzerinde kurulan en zeki, en yetenekli, en uslu baskısı çocuğun var olan potansiyelini açığa çıkarmasını ve kendi kendine karar vermesini zorlaştırır. Çocuğun ailenin kafasındaki ideal evlat konumuna gelmesi ile aile tarafından sürekli pohpohlanması çocukta oldukça büyük bir öz benlik duygusu yaratır. Tüm bunlar narsist bireyin gelişim evrelerinde yer alan önemli durumlardır.
Ailede olan aşırı pohpohlanmanın aksine narsist bireylerin geçmişinde çocuklukta yaşanan duygusal ihmaller oldukça fazladır. Ailenin çocuğu ihmal etmesi ve sevgiden yoksun bırakması da narsisizm oluşumunda oldukça büyük bir etkiye sahiptir. Kişilik derinlemesine incelendiğinde narsist kişilik bozukluğu yaşayan bireylerin yoğun bir şekilde değersizlik hissi yaşadığı anlaşılmaktadır. Bu durumu görmezden gelmek ve bu durumdan kaçınmak için değerlerini arttıracak olay ve durumlar yaratıp diğer insanları küçük görürler.
Narsist İnsanların Özellikleri Nelerdir?
- Kendilerini çevrelerindeki herkesten üstün görürler.
- İyi birer manipülatörlerdir.
- Çevrelerindeki insanları kendi çıkarları doğrultusunda kullanırlar.
- Kendi hal hareket ve tavırlarını abartmayı severler.
- Sürekli kendilerini haklı çıkaracak olaylar yaratarak onaylanmayı beklerler.
- Sık sık övülmek isterler ve bu konuda baskı kurarlar.
- Çevrelerindeki insanları köle olarak görüp kendilerine hizmet etmeleri gerektiğini düşünürler.
- Başkalarının övgü ve onaylarıyla var olurlar.
- Toplumun bir parçası olduklarını farkında olmakla birlikte toplumun en üstündeki kişi olduklarını düşünürler.
- Oldukça öz güvenli görünen yanlarının aksine kendi içlerinde birçok güvensizlik sorunu yaşarlar.
- İçten içe yaşadıkları güven problemlerini dışarıya yansıtmaktan korkarlar.
- Empati kurmazlar.
- Pişmanlık hissini zayıflık olarak algılarlar ve bunu göstermek istemezler.
- Romantik ilişkilerinde sevgiyi aşırı abartma ya da partneri yerin dibine sokma gibi uç davranışlar sergilerler.
Narsist Kişilik Bozukluğu Olan Birine Nasıl Davranılmalıdır?
Narsist bireyler ile iletişim, sergiledikleri tutum ve davranışlar nedeniyle oldukça zor olabilmektedir. Bundan dolayı narsist kişilik bozukluğu olan insanlarla münakaşaya girmemek ve onlardan olabildiğince uzak durmak gerekir. Çeşitli durumlarda narsist bireylerle karşılaşabilir ya da hayatımızdan çıkartamayacağımız bir narsist ile baş başa kalabiliriz bu durumlarda davranışlarımızda dikkat edilmesi gerek bazı noktalar vardır, Bunlar:
- Onunla ilgili olumlu ve olumsuz düşünceler net bir şekilde dile getirilmelidir.
- Onu değiştirme çabasına girmemek gerekir.
- Onun karşısında değersizlik hissine kapılmamak gerekir.
- Ona karşı net çizgiler çekilmelidir.
- Manipülatif davranışlarına izin verilmemelidir.
- Onun egosunu besleyecek durumlar yaratmamak gerekir.
Narsist Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Narsist kişilik bozukluğu ilaçla tedavi edilmesi mümkün olmayan bir hastalık olduğundan dolayı tek tedavi yöntemi terapidir. Narsist kişiler hastalığı kabullenmemekte ısrarcı oldukları için psikolog ve psikiyatristlerin tedavide en çok zorlandıkları hastalardır. Hastalara genellikle bilişsel davranışçı terapi uygulanır. Tedavi hastanın durumuna göre birkaç aydan 2 yıla kadar uzayabilmektedir. Narsist insanların kişilikleri göz önüne alındığında terapistin sabırlı olması oldukça önemlidir.