Genel olarak, Aspartat Aminotransferaz AST ve ALT yüksekliği nedenleri hastalar tarafından karıştırılmaktadır. Örneğin bir AST değeri yüksek çıktığında paniğe kapılarak acaba karaciğer hastalığım var mı düşüncesi içine giriyorlar. Kandaki yüksek AST seviyesi, karaciğer hastalığının göstergesidir.
Bununla birlikte, başka sorunların da bir göstergesi olabilir. Yani kas bozukluğu kalp kas bozukluğu veya bir ilacın yan etkisi nedeniyle de AST yüksek olabilir. Yüksek AST seviyelerine, belirli toksik maddelere maruz kalma gibi diğer faktörler neden olabilir. Bunlar nedir? Mesela sigara ve alkol, aşırı kilolar…Bu gibi durumlarda doktor ek testler önerebilir. Yüksek bir AST seviyesinin karaciğer hastalığının göstergesi olup olmadığını belirlemek için doktor bir fizik muayene yapacak ve sonuçları sizinle tartışacaktır.
Ancak AST tek başına illa ki karaciğer hasarı anlamına gelmiyor değerli okurlar; bu yüzden endişe etmeyin. Doktorunuz hem AST hem ALT değerlerine bakacaktır. Eğer ALT değeri normal ise ve AST değeri 0-50 IU/L değerinin üzerinde ise bu durumda kaslarınızda sorun olabilir. Böbreklerde belli bir hasar olabilir ya da kalp kaslarınızda sorun olabilir
| AST normal değerleri | 0-50 UI/L |
| ALT normal değerleri | 0-50 UI/L |
AST, vücutta birçok farklı dokuda bulunan bir kan enzimidir. AST, vücudun çalışması için gerekli olan kimyasal reaksiyonları tetiklemeye yardımcı olur. Normalde kanda az miktarda AST bulunurken, anormal derecede yüksek AST seviyeleri tıbbi bir soruna işaret edebilir. Yüksek AST seviyeleri, ilk bakışta karaciğer hastalığına işaret edebildiği gibi; yukarıda saydığımız başka sorunlara da işaret edebilir.
AST Yüksekliği Karaciğer Hastalığına İşaret Eder mi?
Tek başına AST yüksekliği karaciğer hastalığına işaret etmez ancak sık sık takip edilmesi gerekli ve ALT değerleri ile beraber bakılması gereklidir.
AST yükselmesine neden olan faktörler şunlardır:
| Obezite |
| Karaciğer kanseri |
| Karaciğer sirozu |
| Hepatit hastalığı |
| Aşırı içki içmek |
AST testini gerçekleştirmek için koldaki veya eldeki bir damardan alınan kan örneği kullanılacaktır. Bir sağlık ocağına giderek doktordan tam kan sayımı isteyebilirsiniz. Kan testinin kendisi genellikle birkaç dakika sürer ve aç karnına yaptırma şartı yoktur. Aç veya tok yaptırabilirsiniz.
Bir AST kan testi karaciğer hastalığını teşhis etmeye ve durumu izlemeye yardımcı olacaktır. Dahiliye uzmanı büyük ihtimalle birkaç aylık periyotlarda bu testi yaptırmak isteyebilir. Bir sonraki testte değerler normale dönebilir. Aşırı egzersiz de AST yüksekliğine yol açabiliyor.
İlaçlar karaciğer ve böbrekleri çok yorar, AST ve ALT sürekli yüksek çıkıyorsa, doktorunuz bu ilaçları değiştirecek, beslenme tarzınızı da değiştirecektir.
Yüksek ALT veya AST seviyeleri endişe nedeni olsa da, bunlar mutlaka karaciğer hasarını göstermez. Yüksek AST veya ALT seviyeleri her zaman endişe kaynağı olsa da, başka bir soruna da işaret edebilirler. Herhangi bir yeni semptom yaşıyorsanız veya karaciğeri etkileyen herhangi bir ilaç alıyorsanız, doktora danışıp ilacı değiştirin.
AST ve ALT seviyeleri kan testleri ile ölçülür. AST seviyeleri, karaciğer hasarının bir işareti veya başka bir organda bir sağlık sorunu olabilir. Seviyeler çok yüksek olduğunda, mesela normal değerlerin 5 katı olduklarında; buna eşlik eden sarılık yorgunluk kansızlık, hepatit virüsleri, aşırı içki aşırı kilo daima risklidir.
